Bir yenidoğan beyni yaşamın ilk 3 yılında inanılmaz hızlı bir gelişim gösterir. Öyle ki bir saniye içinde 700 yeni sinir bağlantısı oluşur. Bebeğinizin gelişen beyni birçok faktörden etkilenir. Bunlar, bebeğinizin kurduğu ilişkiler, deneyimler ve çevredir. Peki anne-baba olarak bu gelişimiz siz nasıl etkileyebilirsiniz? Bebeğinizin öğrenme işlevini nasıl destekleyebilir siniz? Bu konuyla ilgili sizlere her gün 1 ipucu vereceğiz. Unutmayın sağlıklı bebekler, sağlıklı toplumları oluşturur.
Erken öğrenme
Bebeğiniz doğumdan itibaren öğreniyor; sizi öğreniyor, kendini öğreniyor ve çevresini öğreniyor.
Dil ve iletişim: Bebekler çevreleriyle iletişimi çeşitli sesler çıkararak, ağlayarak, ve bedenlerini hareket ettirerek kurarlar. Bebeğiniz ilk kelimelerini 1 yaş civarında kullanmaya başlar. 3 yaşına geldiğinde ise 3-5 kelimeli cümleleri rahatlıkla kurabilir.
Siz nasıl destekleyebilirisiniz?• Bebeğinizi izleyin ve onun nasıl iletişim kurduğuna dikkat ederek, ihtiyaçlarını ve duygularını anlamaya çalışın.• Bebeğinizin çıkardığı sesleri ve kelimeleri tekrarlayarak onunla konuşun.• Okuyun, hikaye anlatın ve şarkı söyleyin. Böylece bebeğiniz yeni kelimeleri rahatlıkla öğrenebilir.• Yaşamda onunla paylaştığınız her anı ona anlatın.
Düşünme becerileri: Çocuğunuz oyun oynayarak ve araştırarak dünyanın nasıl işlediğini öğrenir. Oyunla birlikte bebekler ve çocuklar sorun çözme becerilerini geliştirirler.
Siz nasıl destekleyebilirisiniz?• Bebeğinizin oyuncaklarını incelemesine izin verin; bırakın sallasın, açsın, kapatsın• Günlük rutin olayları eğlenceli oyun saati haline dönüştürün. Örneğin; banyo zamanı, ıslak/ kuru veya batma / çıkma kavramlarını öğrenebileceği bir alandır.• Çocuğunuzun ilgi alanlarını keşfedin ve destekleyin ; çocuklar ilgi duydukları aktiviteler esnasında daha güzel öğrenirler.• 3 yaşına yaklaşan çocuğunuza ne düşündüğünü sorabilirsiniz. Örneğin birlikte okuduğunuzun hikayedeki kızın neden güldüğünü sorabilirisiniz.
Kendini kontrol edebilme becerisi;
3 yaşa yaklaşırken, çocuğunuz duygularını ve hareketlerini kontrol etmeyi öğrenir. Beklemeyi, paylaşmayı ve arkadaşlarıyla olan sorunlarını çözmeyi öğrenir.
Siz nasıl destekleyebilirisiniz?• Çocuğunuza duygularını anlaması için konuşma fırsatı verin ve duygularını siz dile getirin.• Onlara seçme şansı verin. ‘’Önce dişlerini mi fırçalayalım yoksa kitap mı okuyalım? • Çocuğunuz üzgün olduğunda siz sakin olun.
Özgüven
Çocuğunuz çok özel olduğunu, sevildiğini, neşeli ve yetenekli olduğunu öğrenir. Eğer kendilerini iyi hissederlerse, daha çok özgüvenli ve sosyal yaşamda ayakları üzerinde duran çocuklar olurlar.
Siz nasıl destekleyebilirsiniz?• Çocuğunuzun başarabildiği şeyleri dile getirin;” düğmeyi bulup oyuncağını çalıştırdın ne güzel”• İyi bir sorun çözücü olarak yetiştirin.• Bazı işlevleri kendi kendine yapmasına izin verin.• Onu denemeler yapması için cesaretlendirin.’ ‘Basket atabilmek için çok çabalıyorsun, bazen başarılı olmak için çok çabalamak gerekir.”
Uzm.Dr.R.Hülya Bingöl Çağlayan
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh sağlığı ve Hastalıkları A.D.
